Friesch Dagblad, 5 april 2013.
Politiek Den Haag bedenkt in een reflex
nieuwe regels en wetten als er weer eens
iets is gebeurd in het land. Dat lijkt goed,
maar dit soort wetgeving is zelden effectief
of doelmatig, vindt de Raad van State.
Den Haag | De Raad van State, het
hoogste rechtsorgaan in ons land en
adviseur van regering en parlement
over wetsvoorstellen, vindt dat politiek Den Haag vaak ondoordacht
omgaat met het maken van nieuwe
wetten. Er wordt soms te snel gereageerd op gebeurtenissen die in
het nieuws komen. Dat staat in het
jaarverslag van de Raad over 2012.
Die hijgerigheid ondermijnt de
rechtszekerheid.
Wetgeving hoort te staan voor
zekerheid, voorspelbaarheid en bestendigheid. Dat is vaak niet het geval
in ons land. Vorig jaar was dat duidelijk te zien. Volgens de Raad van
State ligt dat mede aan de politieke
wisselingen van de wacht: kabinetRutte I, gevolgd door een regerend
parlement via het Lenteakkoord en
daarna de komst van Rutte II. Ze veranderden elkaars wetsvoorstellen of
trokken ze zelfs helemaal terug.
Wanneer regering en parlement
weer eens besluiten nieuwe regels te
maken dan ontbreekt niet zelden de
motivatie daarachter. Bijvoorbeeld
als het gaat om de verhoging van de
maximumstraffen. Daarvan werd
zonder enige onderbouwing gezegd
dat verzwaring van de straffen nodig
was om recht te doen aan de belangen van het slachtoffer en de mate
waarin de rechtsorde is geschokt.
Ook bij het wetsvoorstel dat het hebben van een dubbele nationaliteit
verbiedt, ontbrak de motivatie, aldus de Raad van State.
Verder werd er ook op verschillende dingen teruggekomen die al
in een vergevorderd of afgerond
parlementair behandelingsstadium
waren. Ook werden nog wetsvoorstellen voorgelegd waarvan bijkans
al aan de uitvoering werd gewerkt.
‘Dergelijke situaties roepen vanuit
het oogpunt van zowel legaliteit als
democratische legitimiteit vragen
op’, vindt de Raad van State.
De regering hoort bij het maken
van nieuwe wetten ook advies te vragen van maatschappelijke koepelorganisaties die veel kennis in huis
hebben over bepaalde onderwerpen.
Het horen van adviesorganen kan
relevante informatie opleveren van
deskundigen en is ook van belang
voor een goed beeld van de uitvoerbaarheid en naleefbaarheid van een
wet. Maar ook vorig jaar zijn weer
regels gemaakt zonder het inwinnen
van advies. Bijvoorbeeld bij de procedure om medische gegevens van
verdachten te krijgen zonder hun
toestemming. Bij de voorbereiding
hiervan won het ministerie van Veiligheid en Justitie niet het advies in
van instanties die betrokken zijn bij
de rechtspleging en de artsenkoepel
KNMG.
Hoewel menig kabinet spreekt
over het verminderen van het aantal regels en voorschriften, lukt
het maar niet deze doelstelling te
halen. Sterker nog, ook vorig jaar
werden weer voorstellen gedaan
die tot in detail voorschrijven waaraan burgers, bedrijven en overheid
zich moeten houden. Dit soort wetten gaan volgens de Raad van Staat
volledig voorbij aan de eigen verantwoordelijkheid van mensen en
instellingen.
De Raad van State gaf vorig jaar
566 keer advies over wetten. De bestuursrechter deed in 2012 13.600
zaken af.