12 april 2013. Vorige
week gaf ik een korte, feitelijke samenvatting van de Structuurvisie Wind op
Land van het Rijk (SWOL). Vanwege het belang van de SWOL – ook voor Friese
bestuurders – hierna een paar persoonlijke (en dus subjectieve) kanttekeningen.
Algemeen
Zoals
ik vorige week al aangaf: de SWOL gaat uit van de 6000 MW doelstelling in 2020.
En dus wordt er nergens iets gezegd over nut en noodzaak van windenergie.
Formeel begrijpelijk (SWOL = I&M en niet EZ), maar het betekent wel dat de
hele SWOL gebouwd is op een fundament dat politiek is bepaald. En dus moet de
lezer zich realiseren dat al die z.g. objectieve afwegingen van de SWOL
gebaseerd zijn op subjectieve politieke beslissingen. Een mooi kasteel op
drijfzand?
Gevolg
is dat de SWOL zich enkel richt op het “hoe” van windenergie en dan ook nog
alleen op het ruimtelijke aspect. In die zin is er dus sprake van tunnelvisie.
Dat uiteindelijk – als alle ruimtelijke reserveringen van Rijk en provincies
zijn gedaan en als nog weer veel later al die gebieden zijn volgebouwd met in
totaal zo’n 4.00 windturbines – dat ook dan nog de bijdrage van wind op land
aan het totale Nederlandse energieverbruik is gestegen van 0,3% naar niet meer
dan 0,9% – daarover dus geen woord in de SWOL.
Binnen
die tunnelvisie past ook dat de sociale kosten van windenergie op land niet
worden meegenomen. Over landschap, natuur, archeologie, radar, dijken en
leidingen wordt van alles gezegd – vaak in wat op mij overkomt als de volstrekt
onvolgbare prietpraat van landschapsarchitecten. Geluidshinder en slagschaduw
wordt een enkele keer genoemd als “aandachtspunt”, maar dat de gezondheid van
mensen in het geding kan zijn of dat huizen onverkoopbaar worden – geen woord. Bij
het N33 gebied worden vleermuizen wel als punt van zorg opgevoerd – de mensen
die er wonen niet! Dat krijg je als je alleen naar de planologie kijkt en niet
naar mensen en hun belangen.
Juist
omdat de sociale kosten niet worden meegenomen zal wind op land altijd
goedkoper zijn dan wind op zee en dat is, aldus de SWOL, de belangrijkste reden
om met kracht door te gaan met wind op land. Een vraag die de SWOL echter niet
stelt en dus onbeantwoord laat, is of, en in welke mate, wind op land goedkoper
is dan wind op zee als de sociale kosten van wind op land wel in hun geheel en
integraal worden meegenomen. Een eerlijk en onderbouwd antwoord zou wellicht
geleid hebben naar een heel andere SWOL. En zou burgers het gevoel geven dat er
met hen echt rekening wordt gehouden. Een kans voor het CBS om alsnog die
sociale kosten in kaart te brengen!
Fryslân
Voor
Fryslân is vooral het gebied “IJsselmeer Noord” van belang. Dat gebied telt dus
mee in de opgave van Fryslân om ruimte voor 525 MW te reserveren. De Rijkscoördinatieregeling
is reeds van toepassing verklaard en dus zijn overheden en projectontwikkelaars
bezig met de uitwerking van de plannen. Opvallend is wel dat voor IJsselmeer
Noord “recreatie” niet wordt opgevoerd als aandachtspunt, terwijl dat voor de
Krammersluizen wel het geval is. En dat terwijl de omzet uit watersport en
toerisme voor de Friese IJsselmeerkust wordt geschat op 100 miljoen per jaar.
Niet
duidelijk (althans voor mij) is wat de “bestuurlijke afspraken” zijn op grond
waarvan het Kabinet besloot de Afsluitdijk niet aan te wijzen. Als dat
afspraken zijn met Defensie vanwege het munitie-testgebied aan de westzijde van
de Afsluitdijk, zou de Provincie de vraag kunnen opwerpen waarom belangen van
Defensie prevaleren boven de belangen van de mensen die naast windparken op
land komen te wonen.
Tenslotte,
de SWOL wekt de indruk dat het met de geluidsnormen wel goed zit. Steeds
duidelijker wordt dat dit niet het geval is – integendeel. Zie een volgend
Windbericht over het waarom. Daarom zou de Provincie reeds nu duidelijk moeten
maken gebruik te zullen maken van de bevoegdheid om, waar nodig, strengere
eisen te stellen – in het jargon: “maatwerk” te leveren onder het
“Activiteitenbesluit”.
Albert
Koers
Comité
Hou Friesland Mooi
www.houfrieslandmooi.nl